ΠΗΓΕΣ ΑΙΜΑΤΟΣ
Οι καθημερινές ανάγκες αίματος στη χώρα μας είναι μεγάλες. Οι ποσότητες αίματος που καταναλώνονται ετησίως ξεπερνούν τις 600.000 μονάδες. Θύματα ατυχημάτων, ασθενείς που υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση, καρκινοπαθείς, ασθενείς με νοσήματα του αίματος, μεταμοσχευμένοι και πάσχοντες από μεσογειακή αναιμία, χρειάζονται το αίμα και παράγωγά του.
Το ποσοστό των ατόμων που δίνουν αίμα σήμερα στην Ελλάδα αντιστοιχεί περίπου στο 6% του πληθυσμού.
Οι περισσότεροι από τους αιμοδότες προσφέρουν αίμα περιστασιακά ανάλογα με τις ανάγκες των φίλων ή των συγγενών τους. Λίγοι, αλλά σταθερά αυξανόμενοι, είναι οι εθελοντές, οι οποίοι δίνουν αίμα σε τακτικά χρονικά διαστήματα, επαναλαμβανόμενα. Ο στόχος κάθε Τμήματος Αιμοδοσίας στην Ελλάδα, αλλά και παγκοσμίως, είναι να εξασφαλίσει επάρκεια αίματος με τη συλλογή του από τακτικούς εθελοντές αιμοδότες. Όπως έχει φανεί από σειρά μελετών, η συχνότητα εντόπισης μεταδοτικών νοσημάτων είναι μεγαλύτερη στους δότες περιβάλλοντος (συγγενείς, φίλοι ασθενούς) απ’ ότι στους πιστούς τακτικούς εθελοντές αιμοδότες.Κάθε εθελοντής αιμοδότης εφοδιάζεται με κάρτα στην οποία αναγράφονται οι ημερομηνίες αιμοδοσίας. Με τον τρόπο αυτό ο εθελοντής μπορεί να προγραμματίζει την ημερομηνία της επόμενης αιμοδοσίας, αλλά και να πιστοποιεί τη δραστηριότητά του σε περίπτωση που χρειαστεί αίμα ο ίδιος ή κάποιο συγγενικό του πρόσωπο. Ο τακτικός εθελοντής αιμοδότης μπορεί εκτός από τον εαυτό του να καλύψει με την κάρτα του και τους συγγενείς πρώτου βαθμού. Οι εθελοντές αιμοδότες προσέρχονται μεμονωμένα ή αποτελούν μέλη διαφόρων Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών.
Οι Σύλλογοι των Εθελοντών αποτελούνται από ομάδες ευαισθητοποιημένων ατόμων που σκοπό τους έχουν τη δημιουργία Τράπεζας Αίματος για την κάλυψη των αναγκών των μελών τους. Συλλόγους μπορούν να δημιουργήσουν οι Ενορίες, οι εργαζόμενοι σε σχολεία, υπουργεία, τράπεζες, δημόσιες υπηρεσίες, δήμους, ιδιωτικές υπηρεσίες, οι σπουδαστές και φοιτητές σχολών, μέλη τοπικών συλλόγων και άλλες ομάδες. Από τον κάθε σύλλογο, ορίζεται ένα υπεύθυνο πρόσωπο που αναλαμβάνει να έρχεται σε επαφή με την αντίστοιχη Αιμοδοσία στην οποία ανήκει ο Σύλλογος. Ο υπεύθυνος του συλλόγου ενημερώνει την Αιμοδοσία για τις αναγκαίες καλύψεις, προσδιορίζει την ημερομηνία και τον τόπο της επόμενης αιμοδοσίας και γενικά διευθετεί τα ζητήματα που σχετίζονται με την εθελοντική αιμοδοσία. Τα μέλη των Συλλόγων μπορούν να δίνουν αίμα στην κινητή μονάδα που επισκέπτεται το χώρο τους ή να προσέρχονται στο Τμήμα Αιμοδοσίας.
Ένα ακόμη τρόπο εξασφάλισης αίματος αποτελεί και η προεγχειρητική αυτόλογη προκατάθεση αίματος. Η μέθοδος αυτή βρίσκει εφαρμογή στις περιπτώσεις προγραμματισμένων χειρουργικών επεμβάσεων και μπορεί να υλοποιηθεί εάν ο ασθενής πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Τι πρέπει να ξέρει ο υποψήφιος εθελοντής αιμοδότης
- Κάθε υγιής άνδρας ή γυναίκα 18-62 ετών, μπορεί να δίνει άφοβα αίμα 3-4 φορές το χρόνο.
- Ο όγκος αίματος που προσφέρει ο αιμοδότης είναι 450 ml και αποκαθίσταται αμέσως από τον οργανισμό. Το πλάσμα αναπαράγεται σε 24 ώρες και τα ερυθρά σε ένα μήνα.
- Δεν πρέπει να διενεργείται αιμοδοσία πριν περάσουν τρεις μήνες από την προηγουμένη.
- Η αιμοδοσία είναι τελείως ακίνδυνη και διαρκεί 5-10 λεπτά της ώρας.
- Κανένα φάρμακο δεν υποκαθιστά το αίμα ή το πλάσμα που χρειάζονται οι ασθενείς.
Οδηγίες για τον αιμοδότη πριν και μετά την αιμοδοσία
· Ο αιμοδότης μπορεί να δίνει αίμα πρωινές ή απογευματινές ώρες. Καλό είναι η αιμοδοσία να γίνεται όταν ο αιμοδότης είναι ξεκούραστος.
· Πριν την αιμοδοσία πρέπει να έχει προηγηθεί ελαφρύ γεύμα (π.χ. πρωινό). Μετά την αιμοδοσία ο αιμοδότης πρέπει να ακολουθεί τις συμβουλές του νοσηλευτικού προσωπικού.
· Να πάρει την τροφή που του προσφέρεται. Να μην αποχωρήσει από το Τμήμα αιμοδοσίας πριν του το επιτρέψει το υπεύθυνο προσωπικό.
· Να μην καπνίσει για 1 (μια) ώρα.
· Να μην οδηγήσει για 1 (μια) ώρα.
· Να μην κάνει έντονη σωματική άσκηση την ημέρα της αιμοδοσίας.
· Να πάρει περισσότερα υγρά και καλό γεύμα την ημέρα της αιμοδοσίας.
· Αποφυγή οινοπνευματωδών ποτών την ημέρα της αιμοδοσίας.
· Σε περίπτωση αιμορραγίας από το σημείο φλεβοκέντησης, ο αιμοδότης θα πρέπει να σηκώσει το χέρι ψηλά και να εφαρμόσει πίεση.
· Ο επίδεσμος μπορεί να αφαιρεθεί μετά από 2-3 ώρες.
· Για οποιοδήποτε πρόβλημα ή απορία ο αιμοδότης μπορεί να απευθύνεται στο νοσηλευτικό προσωπικό ή στο γιατρό της αιμοδοσίας.
· Εργαστηριακές ανοσολογικές εξετάσεις που γίνονται στην Αιμοδοσία
· Στους συλλεγόμενους ασκούς γίνεται έλεγχος για τα κάτωθι μεταδιδόμενα με το αίμα νοσήματα: Σύφιλη , Ηπατίτιδα Β , AIDS , Ηπατίτιδα C , HTLV I & II · Οι ιοί της Ηπατίτιδας Β ,Ηπατίτιδας C και του AIDS ελέγχονται και με μοριακές τεχνικές
